Arsa ve Arazi Alırken Nelere Dikkat Edilmeli ?

Arsa ve arazi alırken, karşılaşabilir potansiyel sorunlardan kaçınmak ve doğru bir yatırım yapmak için dikkat edilmesi gereken bazı kritik noktalar bulunmaktadır. İşte bu noktaları detaylı bir şekilde ele alan 10 madde:

1. Tapu Bilgisi

“Tapu”, bir gayrimenkulün (arazi, bina, daire vb.) mülkiyetine veya diğer bazı haklara ilişkin bilgileri gösteren resmi belgeyi ifade eder. Türkiye’de tapular, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenir ve kaydedilir. Tapu bilgisinde şunlar bulunur:

1. Arsa Bilgisi: Taşınmazın yüzölçümü, ada, parsel, pafta bilgileri burada yer alır.
2. Bina Bilgisi: Eğer arsa üzerinde bir bina varsa, binanın kaç katlı olduğu, ne tür bir yapı olduğu gibi bilgiler burada yer alır.
3. Malik Bilgisi: Taşınmazın sahibi veya sahiplerinin bilgileri. Mülkiyet türü de bu bölümde belirtilir (örneğin, tam mülkiyet, paylı mülkiyet).
4. İpotek ve Şerh Bilgisi: Taşınmaz üzerinde bir ipotek, haciz, kısıtlama veya benzeri bir durum varsa bu bilgiler tapuda kaydedilir.
5. Tapu Türü: Kat Mülkiyeti, Kat İrtifakı, Müstakil, Bağımsız Bölüm vb. gibi tapunun türünü gösterir.

Tapu işlemleri, tapu dairelerinde gerçekleşir. Bir gayrimenkulün satışı, ipotek, miras, bağış veya diğer hukuki işlemlerle ilgili olarak mülkiyetin veya diğer hakların devri söz konusu olduğunda bu işlemler tapu dairelerinde yapılır ve tapu kayıtlarında güncellenir.

Tapu, gayrimenkul mülkiyetinin kanıtı olarak kabul edilir. Bu nedenle, bir gayrimenkulu satın alırken veya üzerinde herhangi bir hukuki işlem yaparken tapu bilgilerini kontrol etmek çok önemlidir. Tapu bilgilerinin doğru ve güncel olmasına dikkat edilmelidir.

2. İmar Durumu

İmar durumu, bir arsanın veya parselin nasıl kullanılabileceğine dair hükümleri içeren bilgidir. Bu bilgiler, o bölge için hazırlanan imar planlarına dayanarak oluşturulur.

İmar durumu şu bilgileri içerebilir:

1. Arsa Kullanım Şekli: Arsanın hangi türde bir yapılaşmaya izin verildiğini belirtir. Örneğin; konut, ticaret, sanayi, yeşil alan, sosyal tesis vb.
2. Taks (Taban Alanı Katsayısı): Parsel üzerinde inşa edilecek binanın zemine olan yansımasının, parsel alanına oranını gösterir. Örneğin, 0.5 TAKS bir parselin yarısı kadar bir alanın inşaat için kullanılabileceği anlamına gelir.
3. Kaks (Kat Adedi Katsayısı): İnşa edilebilecek toplam brüt inşaat alanının, parsel alanına oranını belirtir.
4. Maksimum Kat Sayısı: Yapının kaç katlı olabileceğini gösterir.
5. Yükseklik: Bina yüksekliği ile ilgili sınırlamaları belirtir.
6. Cephe ve Yan Bahçe Mesafeleri: Bina cephesinin ve yanlarının parsel sınırlarına olan minimum mesafesi hakkında bilgiler.
7. Otopark Zorunluluğu: Bölgeye ve binanın kullanım amacına göre, yapılması zorunlu olan otopark adedi veya alanı hakkında bilgiler.

İmar durumu, bir gayrimenkul yatırımı yapmadan önce veya bir arsa üzerinde inşaat yapmayı planlamadan önce mutlaka kontrol edilmelidir. Bu, beklentilere uygun bir yapı inşa edebilmek veya beklentilere uygun bir gayrimenkul yatırımı yapabilmek için gereklidir.

3. Kadastro Bilgisi

Kadastro, taşınmaz malların (arsa, tarla, bina vb.) sınırlarını, yüzölçümlerini ve bu taşınmazlar üzerindeki hakları belirleyen, kaydeden ve bu bilgileri güncelleyen bir sistemdir.

Kadastro bilgisinin detayları şunlardır:

1. Kadastro Numaraları: Her taşınmaz için belirlenen özel numaralardır. Bu numaralar genellikle il, ilçe, mahalle/köy, ada ve parsel numarası olarak sıralanır.
2. Yüzölçümü: Taşınmazın toplam alanını gösterir.
3. Sınırlar ve Koordinatlar: Taşınmazın sınırlarını belirleyen koordinat bilgileridir. Bu, taşınmazın harita üzerindeki yerini ve sınırlarını belirtir.
4. Kullanım Şekli: Taşınmazın kullanım amacını (tarla, bağ, bahçe, bina, yol vb.) gösterir.
5. Ölçek: Kadastro haritalarının hangi ölçekte çizildiğini gösterir.
6. Taşınmazın Niteliği: Taşınmazın özelliklerine dair bilgileri içerir. Örneğin, tarım arazisi, orman, mera vb.
7. Kadastro Tarihi: Taşınmazın kadastroda tescil edildiği tarih.

Kadastro bilgisi, taşınmazın fiziki sınırlarını ve özelliklerini belirtirken, tapu bilgisi ise taşınmaz üzerindeki mülkiyet ve diğer hukuki hakları belirtir. Her iki bilgi de gayrimenkul işlemlerinde ve planlamalarında önemlidir.

Kadastro çalışmaları, Türkiye’de Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. Kadastro bilgisine, ilgili kadastro müdürlüklerinden veya e-devlet platformu üzerinden ulaşılabilir.

4. Doğal Afet Riski

Arsa veya arazi alırken doğal afet riskini dikkate almak, yatırımın güvenliği ve sürdürülebilirliği açısından son derece önemlidir. Doğal afet riskleri, taşınmazın değerini, kullanılabilirliğini ve yaşanabilirliğini etkileyebilir. İşte arsa veya arazi alırken dikkate alınması gereken doğal afet riskleri ve detayları:

1. Deprem Riski: Türkiye, aktif deprem kuşağında bulunmaktadır. Satın almayı düşündüğünüz arsanın veya arazinin bulunduğu bölgenin deprem riskini incelemek için AFAD gibi resmi kurumların sağladığı deprem risk haritalarına başvurulabilir. Deprem sonrası toprak kaymaları veya zemin sıvılaşması gibi durumları da dikkate alınmasında fayda var. 
2. Sel ve Taşkın Riski: Dere yatakları, deniz seviyesine yakın olan bölgeler veya düşük kotlu alanlar sel ve taşkına daha yatkın olabilir. Yerel belediyeler veya DSİ, taşkın risk haritalarını paylaşabilir. Aynı zamanda arsanın geçmişte herhangi bir sel veya taşkın olayına maruz kalıp kalmadığını araştırmak da önemlidir.
3. Erozyon Riski: Erozyon, toprağın su veya rüzgar tarafından taşınmasıyla gerçekleşir. Eğimli araziler, toprak yapısı veya yakınında bulunan su kaynakları erozyon riskini artırabilir. Erozyon riski, toprak verimliliğini azaltabilir ve yapıların temelini zayıflatabilir.
4. Heyelan Riski: Heyelan, toprağın yer çekimi nedeniyle yamaçtan aşağı doğru hareket etmesidir. Yüksek eğimli, suyla doygun veya zayıf toprak yapısına sahip araziler heyelana daha yatkın olabilir. Heyelan, arazinin kullanımını kısıtlayabilir ve var olan yapılar için tehlike oluşturabilir.
5. Kuraklık Riski: Özellikle tarım arazisi satın almak düşünülüyorsa, bölgenin uzun süreli kuraklık riski dikkate alınmalı. Kuraklık, su kaynaklarını azaltabilir ve toprak verimliliğini düşürebilir.
6. Radyasyon Riski: Yakınında nükleer enerji santrali, radyoaktif atık depolama alanı veya benzeri potansiyel radyasyon kaynakları bulunan arazilerde, radyasyon riski dikkate alınmalı. Uzun süreli radyasyon maruziyeti sağlık sorunlarına yol açabilir.

5. Altyapı Olanakları

Arsa veya arazi alırken dikkate alınması gereken altyapı olanaklarına dair detaylı bilgiler:

1. Elektrik: Arsanın ya da arazinin elektrik şebekesine bağlı olup olmadığı kontrol edilmeli. Eğer bağlı değilse, bağlantı için gerekli yatırım maliyeti ve süreci öğrenilmeli.
2. Su ve Kanalizasyon: Temiz su şebekesine ve kanalizasyon sistemine erişimi olup olmadığı araştırılmalı. Özellikle kırsal alanlarda bu olanaklar her zaman mevcut olmayabilir.
3. Doğalgaz ve Isıtma: Özellikle konut ve ticari amaçlı kullanımlar için doğalgaz bağlantısının olup olmadığı kontrol edilmeli. Eğer doğalgaz şebekesi yoksa, alternatif ısıtma yöntemleri için ne gibi imkanlar olduğu araştırılmalı.
4. Telekomünikasyon: Telefon, internet ve kablo TV gibi telekomünikasyon hizmetlerinin mevcudiyeti incelenmeli. Günümüzde özellikle internet erişimi, birçok iş ve yaşam aktivitesi için kritik öneme sahip.
5. Yollar ve Ulaşım: Arsanın veya arazinin yollarla bağlantısı kontrol edilmeli. Asfalt veya stabilize yol olup olmadığına, yolun durumuna ve genişliğine dikkat edilmeli.
6. Yağmur Suyu Drenajı: Yağmur sularının topraktan kolayca sızıp sızmadığını ve bölgede yağmur suları için özel bir drenaj sisteminin olup olmadığı öğrenilmeli.
7. Çöp Toplama ve Atık Yönetimi: Arsanın bulunduğu bölgede düzenli çöp toplama hizmeti olup olmadığına ve atıkların nasıl yönetildiğine dikkat edilmeli.
8. Parselasyon ve Planlama: Arsanın veya arazinin parselasyonunun tamamlanmış olup olmadığını ve çevresindeki diğer arsaların planlama durumu incelenmeli.
9. Belediye ve Kamu Hizmetleri: Yangın istasyonu, polis merkezi, sağlık ocağı gibi kamu hizmetlerinin arsa veya araziye olan uzaklığını ve bu hizmetlere erişimin ne kadar hızlı olduğu kontrol edilmeli.

Altyapı olanakları, arsanın veya arazinin kullanım potansiyelini, değerini ve yaşam kalitesini doğrudan etkileyen kritik faktörlerdendir. Alım yapmadan önce bu unsurları dikkatlice değerlendirerek, gelecekte karşılaşabilecek sürprizlerden ve ek maliyetlerden kaçınılabilir.

6. Komşu Parseller

Arsa veya arazi alırken komşu parseller hakkında dikkat edilmesi gereken detayları şu şekildedir:

1. Mevcut Kullanım Durumu: Komşu parsellerin şu anki kullanım durumu incelenmeli. Örneğin; tarım, konut, ticari, endüstriyel gibi.
2. Gelecekteki Planlar: Komşu parsellerin sahipleriyle veya yerel otoritelerle konuşarak bu parseller için planlanan projeler veya değişiklikler öğrenilmeli.
3. İnşaat Durumu: Eğer komşu parsellerde inşaat faaliyetleri varsa, bu faaliyetlerin ne zaman tamamlanacağını ve sonuçta ne tür bir yapı olacağı öğrenilmeli.
4. Topografya ve Arazi Yapısı: Komşu parsellerin topografyası ve arazi yapısı, özellikle drenaj veya su yönlendirmesi konularında etkili olabilir.
5. Haklar ve Sınırlamalar: Komşu parseller üzerinde herhangi bir geçiş hakkı, yol hakkı veya diğer hakların olup olmadığı kontrol edilmeli.
6. Ulaşım ve Erişim: Komşu parsellerin, araziye ulaşımınızı veya erişiminizi nasıl etkileyebileceği değerlendirilmeli.
7. Gürültü ve Rahatsızlık: Endüstriyel aktivite, ticari işletmeler veya yoğun trafik gibi potansiyel gürültü kaynaklarının olup olmadığı göz önünde bulundurulmalı.
8. Hukuki Sorunlar: Komşu parsellerle ilgili devam eden herhangi bir hukuki sorun veya anlaşmazlık olup olmadığı araştırılmalı.
9. Değer Etkisi: Komşu parsellerin kullanımı veya durumu, arsanızın veya arazinizin değerini nasıl etkileyebilir? Örneğin, yanı başında bir fabrika veya çöplük olması arsanın değerini olumsuz etkileyebilir.

Komşu parsellerin durumu, almayı planladığınız arsa veya arazinin kullanımını, değerini ve gelecekteki potansiyelini doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle, bu faktörleri dikkatlice değerlendirmek önemlidir.

7. Hukuki Durum

Arsa veya arazi alırken hukuki durumu dikkatlice değerlendirmek, ileride karşılaşılabilecek sürprizlerden ve potansiyel anlaşmazlıklardan kaçınmaya yardımcı olabilir. İşte dikkate almanız gereken hukuki durumlar:

1. Tapu Kontrolü: Arsanın veya arazinin tapusunu kontrol edilmeli. Tapuda herhangi bir şerh, ipotek veya haciz olup olmadığını kontrol edilmeli.
2. Kadastro Bilgileri: Arsanın kadastro bilgilerini kontrol ederek, sınırların doğru belirlendiğinden ve herhangi bir anlaşmazlık olmadığından emin olunmalı.
3. İmar Durumu: Arsanın imar durumu öğrenilmeli. Bu, hangi türde bir yapı inşa edinilebileceğini ve inşaatın ne kadar büyük olabileceğini belirler.
4. Kullanım Hakları: Arsanın üzerinde herhangi bir yol, su hattı, elektrik hattı gibi kamu hizmetleri için geçiş hakkı olup olmadığı kontrol edilmeli.
5. Mirasçılar ve Ortak Mülkiyet: Eğer arsa veya arazi birden fazla kişiye aitse, tüm sahiplerin satışa onay verdiğinden emin olunmalı. Ayrıca, mirasçıların olup olmadığı araştırılmalı.
6. Vergi Borçları: Arsanın herhangi bir emlak vergisi borcu olup olmadığı kontrol edilmeli.
7. Doğal Koruma Alanları: Arsanın bir doğal koruma alanı veya tarihi sit alanı içerisinde olup olmadığı öğrenilmeli. Bu tür alanlarda inşaat ve kullanım kısıtlamaları olabilir.
8. Dava ve Anlaşmazlıklar: Arsanın herhangi bir dava veya anlaşmazlık konusu olup olmadığını araştırın.
9. Zemin Etüt Raporu: Özellikle inşaat yapmak planlanıyorsa, arsanın zemin raporu öğrenilmeli. Bu, zeminin inşaata uygun olup olmadığını belirler.
10. Kira ve Kullanım Hakkı: Eğer arsa veya arazi üzerinde bir kiracı veya kullanıcı varsa, bu durumu ve sözleşme koşulları incelenmeli.

Arsa veya arazi alırken hukuki durumları dikkatlice incelemek, potansiyel riskleri azaltır ve yatırımı kolaylaştırır.

8. Toprak Analizi

Arsa veya arazi alırken toprak analizi, özellikle inşaat veya tarım faaliyetleri düşünülüyorsa oldukça kritiktir. İşte toprak analizi yaparken dikkate alınması gereken başlıca konular:

1. Zemin Türü: Toprağın kumlu, killi, balçıklı veya siltli olup olmadığını belirlemek için bir analiz yapılmalıdır. Her toprak türü farklı yapısal özelliklere sahiptir ve bu, inşaat projelerinde önemlidir
2. Bereket Durumu: Eğer tarım amaçlı bir kullanım düşünülüyorsa, toprakta mevcut besin maddelerinin ve pH seviyesinin analizi gerekmektedir.
3. Su Geçirgenliği: Toprağın suyu ne kadar iyi süzdüğü veya tuttuğu, hem inşaat hem de tarım için kritiktir. Su geçirgenliği, drenaj ihtiyaçlarını ve sulama stratejilerini etkiler.
4. Bina Temeli İçin Uygunluk: İnşaat yapmak planlıyorsa, zeminin temel yükünü taşıyıp taşıyamayacağını belirlemek için zemin etüt raporu gereklidir.
5. Kirlilik ve Kontaminasyon: Özellikle endüstri bölgelerinde veya tarım alanlarında, toprakta pestisit, ağır metal veya diğer kirletici maddelerin olup olmadığını kontrol etmek önemlidir.
6. Erozyon Riski: Toprağın erozyona karşı ne kadar dayanıklı olduğu, arazinin eğimi ve bitki örtüsüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
7. Doğal Afet Riskleri: Toprağın sel, deprem veya diğer doğal afetlere karşı ne kadar dayanıklı olduğunu belirlemek için analiz yapılmalıdır.
8. Organik Madde İçeriği: Toprağın organik madde içeriği, toprak verimliliği ve su tutma kapasitesi hakkında bilgi verir.
9. Tuzluluk Seviyesi: Özellikle sulama gereksinimleri için topraktaki tuzluluk seviyesinin bilinmesi önemlidir, çünkü yüksek tuzluluk bitki büyümesini olumsuz etkileyebilir.
10. Sıkıştırma ve Yük Taşıma Kapasitesi: İnşaat projeleri için toprağın sıkıştırılabilirliği ve yük taşıma kapasitesinin bilinmesi gerekir.

Arsa veya arazi alırken toprak analizi, potansiyel kullanım ve yatırımın değerini doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle, yatırım yapmadan önce bu faktörleri dikkatlice değerlendirmek önemlidir.

9. Fiyat Araştırması

Arsa veya arazi alırken fiyat araştırması, yatırımınızın maliyet-etkin ve değerli olmasını sağlamak için kritik bir adımdır. İşte fiyat araştırması yaparken dikkate alınması gereken temel unsurlar:

1. Benzer Parsellerin Fiyatları: Alması planlanan arsanın veya arazinin bulunduğu bölgedeki benzer özelliklere sahip parsellerin fiyatları araştırılmalı. Bu, mevcut piyasa değerini anlamaya yardımcı olacaktır.
2. Geçmiş Satış Verileri: Bölgedeki arsa ve arazilerin geçmişteki satış fiyatlarına bakarak fiyat trendlerini anlamaya çalışılmalı.
3. Bölgesel Gelişmeler: Bölgede yapılması planlanan veya devam eden büyük projeler (örn. alışveriş merkezleri, ulaşım ağları, okullar) arsanın değerini artırabilir.
4. Kullanım Amaçları: Arsanın veya arazinin kullanım amacına (konut, ticaret, tarım vb.) göre fiyatı değişiklik gösterebilir.
5. İmar Durumu: Arsanın imar durumu, inşaat yapma hakkını ve yoğunluğunu etkiler, bu nedenle fiyat üzerinde büyük bir etkisi olabilir.
6. Topografya ve Fiziksel Özellikler: Arazi yapısı, eğim, ulaşım ve altyapı gibi fiziksel özellikler fiyatı doğrudan etkileyebilir.
7. Ulaşım ve Erişim: Ana yollara, toplu taşıma hatlarına ve diğer ulaşım olanaklarına yakınlık, arsa veya arazinin değerini artırabilir.
8. Mevcut Altyapı: Elektrik, su, kanalizasyon gibi altyapı olanaklarının mevcudiyeti fiyatı etkiler.
9. Hukuki Durum: Arsanın üzerinde herhangi bir ipotek, haciz veya şerh olup olmadığı fiyatı düşürebilir.
10. Arz ve Talep Durumu: Bölgedeki arsa ve arazi talebi, fiyatlar üzerinde belirleyici bir faktör olabilir.

Fiyat araştırması yaparken emlak danışmanlarından, kadastro ofislerinden, emlak web sitelerinden ve yerel emlakçılardan bilgi almak faydalıdır. Yeterli araştırma yaparak, piyasa koşullarını daha iyi anlayabilir ve yatırımın için en uygun fiyat belirlenebilir.

10. Ekspertiz Değerlemesi

Ekspertiz değerlemesi, bir gayrimenkulün (arsa, arazi, konut, iş yeri vb.) piyasa değerinin belirlenmesi için uzmanlar tarafından yapılan bir değerleme işlemidir. Arsa veya arazi alırken ekspertiz değerlemesi yaptırmak, alım satım işlemlerinde doğru ve gerçekçi bir fiyat belirlemeye yardımcı olur.

1. Teknolojik Olanaklar ve Araçlar: Modern ekspertiz değerlemesi, coğrafi bilgi sistemleri (GIS), drone ile hava fotoğrafçılığı ve 3D modelleme gibi teknolojik araçları kullanabilir.
2. Ekonomik Göstergeler: Bölgenin ekonomik durumu, işsizlik oranları, bölgesel yatırımlar gibi makroekonomik faktörler arsanın değerini etkileyebilir.
3. Yerel Pazar Dinamikleri: Bölgedeki arz ve talep dengesi, son dönemde gerçekleşen satışlar, bölgedeki kiralık ve satılık ilanlarının sayısı ve fiyatları ekspertiz değerlemesinde önemlidir.
4. Yasal ve Siyasi Faktörler: Bölgedeki yasal düzenlemeler, yerel yönetim politikaları veya devletin bölgesel yatırım kararları ekspertizin değerlemeyi etkileyebilir.
5. Toplumsal ve Kültürel Eğilimler: Bölgedeki demografik yapı, yaşam tarzı, kültürel özellikler ve toplumsal eğilimler değerleme sürecine dahil edilebilir.
6. Yatırım Geri Dönüş Oranı: Yatırımın ne kadar süre içerisinde geri dönüş sağlayabileceği ve potansiyel kira geliri ekspertiz değerlemesinde dikkate alınabilir.
7. Rekabet Analizi: Bölgedeki benzer arsalar ve projelerin ne durumda olduğunu inceleyerek rekabet ortamını değerlendirmek.
8. Çevresel ve Sosyal Sorumluluk: Arsanın çevresel sertifikaları, sürdürülebilirlik projeleri veya toplumsal fayda sağlayabilecek diğer unsurların değerlemeye katkısı.
9. Teknik ve Fiziki Özellikler: Arsanın toprak yapısı, su tabanı yüksekliği, yer altı suları gibi teknik ve fiziksel özellikler.
10. İnovasyon ve Gelişme Potansiyeli: Arsanın gelecekteki teknolojik ve inovatif projelere ev sahipliği yapma potansiyeli.